İçeriğe geç

ATA (Advanced Technology Attachment)

Last updated on 19 Ekim 2017

80’lerin ortalarında Imprimis, Wren serisi 5.25″ sabit disklerde Seagate firmasının ST506 sürücüsünden esinlenerek bir arabirim standardı kullandı. 3.5″ sabit diskler çıktığında da bu standarttan esinlenildi. Aynı zamanda IBM PC/AT model bilgisayarlarında Western Digital’in geliştirdiği sabit disk kontol chiplerini kullandı. İki yönde gelişen bu standart ilerde sorunlar çıkartmaya başladı. (Bir üreticinin sabit diski bir başka üreticinin diski ile birlikte çalışmadı. İkinci diskin slave olarak tanıtılmasında sorunlar yaşandı.)

Bu sorunları çözmek amacıyla bir grup üretici CAM (Common Access Method – Yaygın Erişim Metodu) Komitesini oluşturmak için bir araya geldi; bunlar da esas olarak SCSI tarifini standart hale getirmek üzerine odaklanmışlardı. Bu organizasyon en sonunda ilk ATA standardının Imprimis arabirimini temel alması üzerinde karara vardı. Ancak ANSI’nin (American National Standards Institute – Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü) bunu bir standart olarak kabul etmesi (X3.221) ne yazık ki yaşanan bin bir türlü değişiklik ve uyarlamadan sonra ancak 1994’te gerçekleşti.

IDE/ATA teknolojisinin devrimi / gelişiminin gerekliliği her bir PC’de sabit disk kullanımının yaygınlaşmaya başlayamasından sonra ortaya çıkmıştır, ayrıca disk için kullanılan kontrol kartının anakart üzerindeki bir slotu boşa harcadığı değerlendirildiğinde chipset üreticileri bunun çözümünü aramaya başladılar. Üreticiler sabit disk kontrol kartını kendi chipsetleri ile bütünleşik hale getirip, sabit disklerin kontrol kartları yerine direk anakarta bağladılar.

1. ATA–1

ANSI tarafından (American National Standards Institute – Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü) AT Attachment Interface for Disk Drives(X3.221) başlığıyla 1994 yılında yayınlanan standarttır

Bu standart aşağıdaki özelliklere sahiptir

  1. 2 adet sabit sürücü: Bir kanal üzerinden 2 sabit sürücünün master ve slave olarak ayarlanarak 2 adet sabit sürücü desteklenir. En yüksek 528MB disk destekler
  2. PIO Mode: 0, 1, 2 PIO Mode larını desteklenir
  3. DMA Mode: 0, 1, 2 DMA ve 0 Multiword DMA destekler

2. ATA–2

Orijinal ATA standardı kendine ayrılan IDE/ATA sabit sürücülerden çok daha erken tanımlanmıştı. Bununla birlikte, yeni sabit sürücülerin performansını, büyüyen boyutlarını desteklemiyordu. Bu diskler daha hızlı aktarma oranı ve gelişmiş özellikler istiyordu.

Standartlar Kominitesi çeşitli disk üreticilerine birlikte herkesin istediği özellikleri kapsayan yeni bir standart oluşturmasını söyledi. Ancak bazı disk üreticileri bekleyemedi ve standart ATA’nın özelliklerini geliştirerek piyasaya sürdü. Seagate tanımladığı standarda Fast-ATA adını verdi. Quantum’da bunu benimsedi ve kullandı. Western Digital bu arada Enhanced IDE(EIDE) bir dereceye kadar ATA’dan farklı olarak çıkardı. Bunlar 1994 yıllarında oldu

Bu yapılan değişiklikler 1996 yılında ATA–2 olarak standart haline getirildi ve AT Attachment Interface with Extensions(X3.279) adıyla yayınlandı. Geri uyumlu olarak şu özellikleri getirmiştir:

  1. Hızlı PIO Modları: 3 ve 4 modları eklenmiştir
  2. Hızlı DMA Modları: Multiword DMA 1 ve 2 eklendi
  3. Block Mode: Bazı sistemlerin BIOS larında block mode diye isimlendirilen bir özellik bulacaksınız. Bu özellik IDE/ATA arayüzü üzerindeki çoğu okuma ve yazma komutlarını gruplandırmaya izin verir. Böylece tek bir interrupt ile bu komutların hepsi kullanılabilir. Bu daha çok verinin daha hızlı bir şekilde diske yazılmasını okunmasını sağlar
  4. 28 bit LBA desteği eklendi
  5. Sürücü Tanımlama komutu iyileştirildi. Sürücünün geometrisi ve özellikleri hakkında daha fazla bilgi vermesi için

3. ATA–3

ATA-3 ATA-2’nin küçük bir yenilenmesiyle 1997 yılında ANSI tarafından AT Attachment 3 Interface(X3.298) adıyla yayınlandı.

Geri uyumlu olarak şu gelişmeler tanımlanmıştır:

  1. SMART
  2. Güvenlik Modu eklenmiştir. Bu diski şifre ile korumamızı sağlar

4. ATAPI

IDE/ATA standardı sadece sabit diskler için geliştirilmişti. CD-ROM, Teyp sürücüsü, disket sürücüsü kendi arayüzleri vardı. Tüm bu cihazlarında kullanılması için özel bir ATAPI (AT Attachment Interface Packet ) adında bir protocol yayınlandı. Bu cihazlar da IDE kablosu kullanacaktı ve master ve slave olarak ayarlanabilecek

Atapi genel olarak ATA’dan daha karışıktır.

5. ATA / ATAPI-4

Bu standart 1998 yılında ANSI tarafından AT Attachment with Packet Interface Extensions (NCITS 317) adıyla yayınlandı.

Şu gelişmeler tanımlanmıştır:

  1. Ultra DMA Modları: 0, 1 ve 2 Ultra DMA modları kullanılmıştır
  2. Yüksek hızlı kablo: İlk olarak 80 telli kablo bu standart ile tanımlanmıştır. ATA / ATAPI-5 standardında zorunlu hale getirilmiştir.
  3. Gelişmiş komut tanımlama: ATA-3 e kadar olan Paralel ATA lar , bir komut kanala verildiği zaman diğer bir komut gelene kadar işlemin bitirilmesine ihtiyaç duyarlar. Yani başka bir deyişle , ATA ana arayüzü dikkate alınarak, tek bir komut işleme alınacak biçimde serileştirilmesi işlemine ihtiyaç duyar. Bu işlem genellikle Ana işleyici sistemde bir sürücü tarafından yapılırdı
  4. Örneğin ; bir okuma komutunun bir sürücü tarafından kabloya verildiğini düşünelim. Sürücü okuma işlemini bitirene kadar, başka bir sürücünün talep ettiği komutu işleme almak ya da aynı sürücünün diğer ek komutlarını ilk yolladığı işlem bittikten sonra kabloya almak mümkün değildir ( bu işlem “sınırı aşmış”(overlapped) ve “kuyruk” (queued) fonksiyonlar olarakda bilinir)
  5. En mantıklı model, Ana ATA arayüzünün aldığı ilk komutu işlerken işlem bitene kadar diğer komut talebini almayandır
  6. ATA-4 ve alt versiyonlar “sınırı aşma ayarı” (overlapped feature set) ve “kuyruk ayarı” (queued feature set) denen iki istemli özellik içerirler. Ama bu özellikler Paralel ATA larda pek desteklenmezler
  7. Fakat, bazı durumlarda sınırı aşma ve kuyruk işlemleri diğer kaydetme veriyollarında görülür. etiketlendirilmiş komut kuyruklama ( tagged command queueing) SCSI nın karakterinde görülür ve bu işlem ATA ya göre SCSI nın büyük bir önemli avantajı olarak görülür. Seri ATA nın ilk çıkan sürümünde doğal komut kuyruklama görülür ama bu özellik sadece birkaç ( genellikle pahalı olan ) Seri ATA sürücülerinde vardır

6. ATA / ATAPI-5

ANSI tarafından 2000 yılında AT Attachment Packet Interface 5 (NCITS 340) adıyla yayınlandı.

Şu gelişmeler tanımlanmıştır:

  1. Ultra DMA Modları: 3 ve 4 Ultra DMA modları eklenmiştir
  2. 80 telli kablo kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Eğer kullanılmazsa yüksek hızlı Ultra DMA modları kullanılamayacaktır
  3. >Birkaç arayüz komutu değiştirildi ve eskileri silindi

7. ATA / ATAPI-6

ANSI tarafından 2002 yılında AT Attachment Packet Interface 6 (NCITS 361) adıyla yayınlandı.

Şu gelişmeler tanımlanmıştır:

  1. 48 bit LBA
  2. DCO
  3. AAM(Automatic Acoustic Management)
  4. UDMA 5
Kategori:Donanım